Tình hình hoạt động của các công ty bảo vệ trên toàn quốc

Công ty bảo vệ bắt đầu được cấp phép hoạt động kinh doanh từ năm 2001. Tuy nhiên thực tế cho thấy hiện nay có rất nhiều các công ty bảo vệ hoạt động không có giấy phép và chương trình đào tạo nhân viên không có bài bản, không chuyên nghiệp.

Mặc dù ra đời từ những năm 1990, nhưng phải đến giữa năm 2001, Thủ tướng Chính phủ mới ban hành Nghị định 14 về quản lý hoạt động và kinh doan công ty bảo vệ. Tiếp theo đó Bộ Công an có Thông tư 07-2001 hướng dẫn thực hiện Nghị định 14. Dù rằng cả nghị định lẫn thông tư đã quy định chi tiết các điều kiện thành lập doanh nghiệp và tổ chức kinh doanh dịch vụ bảo vệ. Nhưng suy cho cùng cả hai văn bản này đều không đưa ra tiêu chuẩn cụ thể đối với một vệ sĩ đúng nghĩa theo chương trình huấn luyện bắt buộc trước khi hành nghề. Điều đó khiến khách hàng cũng như người dân chưa có một định nghĩa rạch ròi giữa vệ sĩ và nhân viên bảo vệ. Thực tế thì đa số các công ty bảo vệ đều tự đề ra các chương trình huấn luyện nhân viên theo cách riêng, không ai giống ai. Công ty nào chuyên nghiệp thì tập trung đào tạo nhân viên một cách bài bản, đúng quy trình; ít chuyên nghiệp hơn thì cho học vài môn cơ bản để làm “vốn”; còn không chuyên nghiệp thì không cho học gì cả để đỡ tốn kém chi phí.

Những năm trở lại đây, số lượng các công ty kinh doanh lĩnh vực này tăng lên đáng kể và cái gọi là nghề vệ sĩ đang ở mức tự phát. Điều đó đã kéo theo nhiều hệ lụy. Theo thống kê của Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về TTXH - CATP, trong 6 tháng đầu năm 2013 đã có 20 trường hợp các công ty bảo vệ vi phạm các lỗi như: tuyển dụng nhân viên bảo vệ không đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định, sử dụng nhân viên bảo vệ chưa đào tạo hoặc chưa được cấp chứng chỉ nghiệp vụ, sử dụng gậy cao su, gậy sắt trái phép... đồng thời tước quyền sử dụng giấy xác nhận đủ điều kiện về ANTT kinh doanh đối với 16 trường hợp vi phạm nghiêm trọng... Đây chỉ là con số thống kê chính thức, theo chúng tôi, nếu cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động kinh doanh của các cong ty bao ve thì con số vi phạm có thể sẽ tăng lên gấp nhiều lần. Trung tá Nguyễn Minh Phúc - Phó trưởng đội Đăng ký quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT và con dấu - Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về ANTT - CATP cho biết: “Công tác giáo dục, đào tạo nghiệp vụ cho nhân viên bảo vệ ở một số doanh nghiệp chưa được quan tâm đúng mức. Một số công ty bảo vệ đã “xé rào” tuyển người lao động (NLĐ) mà không cần xác minh, dẫn đến tình trạng NLĐ sử dụng hồ sơ giả để xin việc, thậm chí có đối tượng mang tiền án, tiền sự trà trộn vào đây. Do vậy, không thể tránh khỏi tình trạng nhân viên bảo vệ có thái độ, lời nói cử chỉ thiếu lịch sự, thậm chí đánh người hay vi phạm pháp luật... làm xấu đi hình ảnh của người vệ sĩ, gây ảnh hưởng đến tình hình ANTT trên địa bàn...”.

Phó giám đốc một Công ty bảo vệ ở quận 8 chia sẻ: “Tồn tại lớn nhất hiện nay là việc sử dụng đội ngũ bảo vệ chưa được đào tạo chính quy và kinh nghiệm nghiệp vụ còn non kém. Thực tế, quy mô và cách thức tổ chức thực hiện ở mỗi doanh nghiệp mỗi khác, vì thế chất lượng đầu ra cũng rất khác nhau. Thông thường, những doanh nghiệp có uy tín thường rất chú trọng khâu khảo sát, điều nghiên mô hình tổ chức hoạt động DVBV trước khi thành lập công ty, thậm chí trước khi ký nhận hợp đồng, phía doanh nghiệp còn cẩn trọng khảo sát mục tiêu để từ đó xây dựng chiến lược bố trí lực lượng cho phù hợp theo yêu cầu của khách hàng. Riêng đối với các doanh nghiệp cạnh tranh kiểu “chụp giựt” thường không có “nuôi quân” (nghĩa là NLĐ hưởng lương tháng cố định), lại chỉ tuyển dụng lao động theo hợp đồng. Đến khi chấm dứt hợp đồng, họ lại buộc NLĐ thôi việc hoặc đề nghị về nhà nghỉ chờ khi nào có việc công ty sẽ gọi. Do không phải mất tiền chi phí đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế nên nhiều doanh nghiệp tùy tiện ký nhận hợp đồng một cách bừa bãi. Tỉ lệ thuận với sự tùy tiện, rẻ rúng chính là việc nhân viên bảo vệ không đạt được yêu cầu của đối tác, hay lại trở thành tội phạm gây ra các vụ phạm pháp như trộm cắp, cướp tài sản của khách hàng. Vừa qua, ở một tỉnh miền Đông giáp ranh TPHCM, một số công ty bảo vệ do tuyển dụng nhân viên bảo vệ sơ sài, thiếu thẩm tra xác minh lý lịch người lao đông, nên đã “tuyển nhầm” tội phạm có lệnh truy nã trà trộn. Nguy hiểm hơn là nhân danh nhân viên bảo vệ (hoặc vệ sĩ), chúng lên kế hoạch gây án hoặc móc nối với các đối tượng ở bên ngoài lấy trộm tài sản của các công ty lớn”.